Στυτική δυσλειτουργία ονομάζεται η αδυναμία επίτευξης ή/και διατήρησης στύσης ικανής για διείσδυση.

Αιτιολογία

Οι διαταραχές στη λειτουργία της στύσης οφείλονται σε πολλούς παράγοντες είτε ψυχογενείς ,είτε οργανικούς αφού εξαρτάται τόσο από τον ψυχισμό του ατόμου,όσο και από αίτια αγγειακά,νευρικά και ενδοκρινικά.

Η συχνότητά της είναι περίπου 5% στους άντρες μέχρι 40 ετών,10% στους άντρες μέχρι 60 ετών και 40-50%σε ηλικίες από 80 ετών και άνω.

Σε ένα ποσοστό 50-80% των ασθενών υπάρχει οργανική βλάβη,όπως είναι αναμενόμενο σε νεότερους ασθενείς τα ψυχογενή αίτια είναι περισσότερα από τα οργανικά(70% προς 30% για άντρες ηλικίας μέχρι 35 ετών),ενώ καθώς αυξάνει η ηλικία αυξάνει και η συχνότητα των οργανικών αιτίων.

Ψυχογενή αίτια

• αγχώδεις διαταραχές
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• αμηχανία μπροστά σε νέα σύντροφο
• άγχος ανταπόκρισης /επίδοσης κατά τη σεξουαλική πράξη
• άγχος για την εικόνα του σώματος μπροστά στη σύντροφο
• ενοχές από κάποιο μυστικό προς τη σύντροφο(πχ. απιστία)
• άγχος από σημαντικό οικογενειακό/επαγγελματικό πρόβλημα
• εργασιακό stress/κούραση
• προβλήματα στην σχέση/οικογένεια
• δυσκολία στην επίτευξη εγκυμοσύνης/υπογονιμότητα
• κατάθλιψη
• ψυχιατρικές παθήσεις όπως διαταραχές προσωπικότητας,σχιζοφρένεια κ.λ.π.

Οργανικά αίτια

Αιμοδυναμικά

• καρδιολογικές παθήσεις
• υψηλή χοληστερίνη/τριγλυκερίδια
• υπέρταση
• σακχαρώδης διαβήτης
• αποφράξη των αγγείων
• κάπνισμα

Νευρογενή

• τραύμα σπονδυλικής στήλης ή πυέλου
• νευρολογικές παθήσεις όπως νόσος Parkinson ,κατα πλάκας σκλήρυνση
• χειρουργικές επεμβάσεις στην πύελο όπως επεμβάσεις στο παχύ έντερο,στον προστάτη ή την ουροδόχο κύστη
• ακτινοβολία πυέλου

Ενδοκρινικά

• μεταβολικό σύνδρομο
• παχυσαρκία
• έλλειψη ανδρογόνων
• θυρεοειδοπάθειες
• υπερπρολακτιναιμία
• ορμονοθεραπεία για καρκίνο προστάτη

Νόσος Peyronie(κάμψεις πέους)

• Aλκοολισμός
• Χρήση ναρκωτικών
• Υπερπλασία προστάτη

Φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωτικά, αντιανδρογόνα, διουρητικά, αντιυπερτασικά  κ.α.

Διαγνωστική προσέγγιση

Το αρχικό μέλημα του ουρολόγου/ανδρολόγου είναι να διαχωρίσει τους ασθενείς με ψυχογενή αίτια από εκείνους με οργανικά αίτια (αν και κάποιες φορές μπορεί να συνυπάρχουν) και να αναγνωρίσει την ύπαρξη πιθανών παραγόντων κινδύνου.

• ενδελεχές ιστορικό
• λεπτομερής κλινική εξέταση
• ορμονολογικές και βιοχημικές εξετάσεις
• δοκιμασία με ενδοσηραγγώδη έγχυση αγγειοδραστικής ουσιας
• έγχρωμο Doppler πέους
• μέτρηση νυκτερινών στύσεων με ειδική συσκευή(rigiscan)
• αρτηριογραφία
• δυναμική σηραγγογραφία

Θεραπευτική στρατηγική

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μεγάλη πρόοδος στη θεραπεία των ασθενών με προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας.

Η κάθε θεραπεία εξαρτάται από την αιτία που προκάλεσε τη στυτική δυσλειτουργία.

Στους ασθενείς με ψυχογενή στυτική δυσλειτουργία ,η κύρια υποστήριξη θα πρέπει να είναι ψυχολογική προκειμένου να επιλυθεί το αρχικό πρόβλημά.Μπορεί επίσης να βοηθήσει η συγχορήγηση από του στόματος φαρμάκων για τη στύση για όσο χρόνο διαρκεί η ψυχολογική θεραπεία.

Στους ασθενείς με οργανικά αίτια στυτικής δυσλειτουργίας η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική.

Συντηρητική θεραπεία

• από του στόματος θεραπεία με αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης-5 (σιλντεναφίλη,ταδαλαφίλη,βαρντεναφίλη)
• ενδοσηραγγώδεις/ενδοπεϊκές ενέσεις αγειοδραστικών ουσιών (αλπροσταδίλη,παπαβερίνη,φαιντολαμίνη)
• ενδοουρηθρική έγχυση απλροσταδίλης
• ορμονοθεραπεία,εφαρμόζεται σε μικρό ποσοστό ασθενών, οι οποίοι έχουν έλλειψη τεστοστερόνης
• αντλίες κενού
• θεραπεία με κρουστικά κύματα,είναι μία νέα μορφή και ίσως η μοναδική θεραπεία που υπάρχει ως σήμερα, η οποία στοχεύει στο γενεσιουργό αίτιο της αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας

Τι είναι η μέθοδος των κρουστικών κυμάτων;

Μέχρι σήμερα, οι θεραπευτικές επιλογές για την καταπολέμηση της στυτικής δυσλειτουργίας αγγειακής αιτιολογίας αντιμετώπιζαν μόνο το σύμπτωμα, αλλά όχι την αιτία, δηλαδή τη μείωση της ροής του αίματος στα σηραγγώδη σώματα του πέους. Με τη νέα θεραπευτική μέθοδο φαίνεται να γίνεται εφικτή πλέον η θεραπεία της πάθησης, αφού τα κρουστικά κύματα προκαλούν επαναγγείωση του πέους.

Τα κρουστικά κύματα είναι ηλεκτροϋδραυλικά κύματα (συσκευή Omnispec™), παρόμοια με τα κύματα που χρησιμοποιούνται θεραπευτικά από πολλές ιατρικές ειδικότητες, όπως η Ουρολογία, η Ορθοπεδική, η Καρδιολογία και η Ωτορινολαρυγγολογία. Ο Ουρολόγος χρησιμοποιεί ειδική κεφαλή με κάτοπτρα πάνω στο δέρμα του πέους, μέσω των οποίων μεταφέρονται στην περιοχή-στόχο (σηραγγώδη σώματα του πέους) με μη επεμβατικό τρόπο και εντελώς ανώδυνα τα κρουστικά κύματα.

Η θεραπεία γίνεται σε 12 συνεδρίες των 30 λεπτών σε διάστημα 9 εβδομάδων. Είναι εντελώς ανώδυνη και, το κυριότερο, δεν έχει παρενέργειες. Στους ασθενείς που υποβλήθηκαν στη θεραπεία παρατηρήθηκε αύξηση της αιματικής ροής στο πέος κατά 140%, ενώ το 80% των ασθενών διακόπτουν τη λήψη φαρμάκων για τη στύση μετά τη θεραπεία, αφού δεν τα χρειάζονται πια. Πρόσφατη δημοσίευση έδειξε ότι στους άντρες που δεν ανταποκρίνονται στα φάρμακα, η θεραπεία με κρουστικά κύματα είναι αποτελεσματική, αφού το 70% των αντρών θα ανταποκριθούν μετά τα κρουστικά κύματα στα σκευάσματα για τη στυτική δυσλειτουργία.

Χειρουργική θεραπεία

• επεμβάσεις επαναιμάτωσης
• επεμβάσεις για φλεβική διαφυγή
• χειρουργική αποκατάσταση νόσου Peyronie
• χειρουργική θεραπεία υπερπλασίας του προστάτη
• υδραυλική πεϊκή πρόθεση

Η πεϊκή πρόθεση είναι μια συσκευή που αποτελείται από τρία μικρά εξαρτήματα: τους κυλίνδρους που ενώνονται μέσω πολύ λεπτών σωληνίσκων με την αντλία και την δεξαμενή. Η δεξαμενή περιέχει υγρό, το οποίο μεταφέρεται από την αντλία στους σωλήνες, και μετέπειτα στους κυλίνδρους που είναι τοποθετημένοι εντός του πέους προκαλώντας το πέος να βρεθεί σε στύση και να γίνει άκαμπτο.Υπάρχουν πάνω από 250.000 άνδρες που έχουν τοποθετήσει πεϊκή πρόθεση . Μετά την τοποθέτηση το πέος φαίνεται φυσιολογικό, τόσο στην χαλαρή φάση όσο και σε στύση.

Πώς λειτουργεί η πεϊκή πρόθεση

Όταν ένας άνδρας διεγείρεται σεξουαλικά, το μόνο που έχει να κάνει είναι να πιέσει την αντλία στο όσχεο μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη, και επιτυγχάνεται η στύση. Η στύση φαίνεται και ο άνδρας αισθάνεται τόσο φυσιολογικά που πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι ακόμη και μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα, ένας νέος σύντροφος δεν θα μπορούσε να καταλάβει την ύπαρξη της πρόθεσης. Όταν η στύση δεν είναι πλέον επιθυμητή, ο ασθενής πιέζει την αντλία, η οποία απελευθερώνει το υγρό πίσω στη δεξαμενή και φέρνει πίσω το πέος σε χαλαρή κατάσταση. Ο άνδρας ελέγχει τη διάρκεια της στύσης.

Η τοποθέτηση της πεϊκής πρόθεσης γίνεται με μια απλή και σύντομη επέμβαση διάρκειας 60’, μέσω μιας πολύ μικρής τομής, προσφέροντας:

♦ Μόνιμη λύση στο πρόβλημα στύσης (στυτική δυσλειτουργία)
♦ Αυθόρμητη σεξουαλική επαφή χωρίς καμία προετοιμασία
♦ Αριστο λειτουργικό αποτέλεσμα (δυνατότητα πρόκλησης και ελέγχου της στύσης οποιαδήποτε χρονική στιγμή)
♦ Διατήρηση της στύσης για όσο διάστημα επιθυμεί ο χρήστης
♦ Αριστο αισθητικό αποτέλεσμα (η πεϊκή πρόθεση δεν γίνεται ορατή και αντιληπτή είτε το πέος βρίσκεται σε στύση είτε σε χαλάρωση)
♦ H εκσπερμάτιση και ο οργασμός γίνονται φυσιολογικά

Συμπερασματικά,η στυτική δυσλειτουργία αποτελεί ένα πρόβλημα συχνό που έχει γενικότερες επιπτώσεις στον ψυχισμό του ατόμου και στην κοινωνική του συμπεριφορά.Ο ουρολόγος/ανδρολόγος πρέπει να αντιμετωπίζει τον ασθενή με μεθοδικότητα,προκειμένου να αποκαλύψει το αίτιο ή τα αίτια της νόσου και να κατευθύνει τον ασθενή στην καταλληλότερη θεραπευτική στρατηγική.